ایدئولوژی
ایدئولوژی از زبان فرانسه و مرکب از idee به معنای تصور و
اندیشه + logie به معنای شناخت است. ایدئولوژی عبارت است از فلسفة سیاسی،
اجتماعی و... که در آن توجه به عمل به اندازة نظر و آگاهی بیش از آن اهمیت
دارد. ایدئولوژی سیستمی از اندیشهها (ایدهها) است که هم میخواهد جهان را
توضیح دهد هم دگرگون کند. به عبارت دیگر هر ایدئولوژی طرحی آرمانی از
جامعه دارد که پدید آوردن آن را از هواداران خود خواستار است.
واژههای جهان بینی و ایدئولوژی به معانی کمابیش مشابهی به کار میرود. از
جمله معانی جهان بینی این است «یک سلسله اعتقادات و بینشهای کلی هماهنگ
دربارة جهان و انسان و به طور کلی دربارة هستی» و یا ایدئولوژی عبارت از
این است که «یک سلسله آرای کلی هماهنگ دربارة رفتارهای انسان» می باشد. پس
طبق این دو معنی سیستم عقیدتی و اصولی هر دین را جهان بینی آن دین و سیستم
کلی احکام عملی آن را ایدئولوژی آن می توان به حساب آورد. و آنها را بر
اصول و فروع دین تطبیق کرد.