تفاوت نشریات علمی ترویجی و علمی پژوهشی چیست؟

مرجع تعیین اعتبار علمی مجله‌های علمی ، کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور است. به طور کلی بر اساس آیین نامه­های این کمیسیون دو نوع نشریه علمی تعریف شده است:

1-نشریات علمی _ پژوهشی

2-نشریات علمی _ ترویجی

این نشریات اینگونه تعریف می­شوند:

 الف-علمی- پژوهشی: هر تولیدی که به دنبال جستجوی حقایق و برای کشف بخشی از معارف و نشر آن در  میان مردم و به قصد حل مشکلی یا بیان اندیشه ای در موضوعی از موضوعات علمی، از طریق مطالعه ای نظام مند، برای یافتن روابط اجتماعی میان پدیده های طبیعی به دست آید و از دو خصلت اصالت و ابداع برخوردار باشد و نتایج آنها به کاربردها، روشها و مفاهیم و مشاهدات جدید در زمینه علمی با هدف پیشبرد مرزهای علمی و فن آوری منجر گردد، علمی _ پژوهشی قلمداد می شود.

مخاطبین اصلی این گونه مجلات پژوهشی، اساتید دانشگاهها، دانشجویان دوره های دکتری و کارشناسی ارشد، پژوهشگران شاغل در مراکز علمی، تحقیقاتی و تولیدی هستند.

ب-علمی – ترویجی: این گونه مقالات به مقالاتی گفته می شود که به ترویج یکی از رشته های علوم می پردازد و سطح آگاهیها و دانش خواننده را ارتقاء می بخشند و او را با مفاهیم جدید علمی آشنا می سازد. این گونه مقالات می توانند به صورت تألیف و یا ترجمه باشند . اصولاً مقالات ترویجی فقط برای اشاعه دانش بشری و عالمانه کردن آن و جهان پیرامونی آن است و هدف دیگری ندارد.

اینگونه مجلات دستاوردهای علمی، فنی و حرفه ای آموزنده و جالب را به زبانی ساده برای افراد دارای تحصیلات دانشگاهی ، صنعتگران، مخترعین، مبتکرین و افراد دارای تحصیلات غیرکلاستیک ارائه میدهند.

آنچه که مشخص است این است که رغبت افراد پزوهشگر برای چاپ مقالاتشان در نشریات علمی پژوهشی بیشتر است از نشریات علمی ترویجی است. یکی از دلایل آن امتیاز تشویقی نگارش مقاله در نشریات علمی پژوهشی و علمی ترویجی است. همچنین امتیاز ارتقاء و ترفیع سالیانه اساتید هیات علمی نیز برای مقالات پژوهشی بیش از ترویجی است.

وزارت علوم در پایان سال90برای حفظ نشریات علمی-ترویجی آیین نامه‌ای را مبنی بر ممنوعیت تبدیل اعتبار ترویجی به پژوهشی تدوین کرد.طبق آماری که وزارتخانه علوم تعداد این نشریات با 10 عدد افزایش نسبتبه سال 89 در پایان سال 90به 99 مورد رسیده بود در حالی که این رشد در سال91 نصفشد وتنها با پنج عدد افزایش به 104 نشریه رسید. متقاضان نشریات علمی ترویجی برای فراهم کردن شرایط ایجاد یک نشریه علمی پژوهشی به سراغ اعتبار ترویجی می‌آمدند که این آیین نامه مانع از این درخواست‌ها شده است. از این پس نشریات علمی ترویجی رسالت خود را انجام می‌دهند و تبدیل آنها به نشریات علمی پژوهشی صورت نخواهد گرفت.

دوستان عزیز دانشجو می‌تواندد برای رصد و آگاهی از نشریات علمی ترویجی و پژوهشی همه رشته‌ها را در سایت "سامانه نشریات ایران" مشاهده کنید.

لینک این سایت در قسمت پیوندهای این وبلاگ موجود است.