ISI و ISC چیست؟/چه تفاوتی با هم دارند؟

در این نوشتار به توضیحاتی ذیل پایگاه علمی ISI  و ISC  می پردازیم. دانستن این موضوع برای دانشجویان وفعالان عرصه علم ضروری است. آنچه که دانشجویان و اساتید محترم دانشگاه و مراکز علمی می دانند این است که اهل علم باید برای توسعه جغرافیای علم و کاربرد آن در زندگی بشر تلاش کنند. ایران اسلامی امروز در جایگاهی قرار دارد که به جرات می توان اظهار کرد که در سالهای آینده سهم قابل توجهی از تولید علم دنیا را به خود اختصاص می دهد. کما اینکه در حال حاضر نمودار رشد علمی ایران به روایت سایتهای آماری معتبر دنیا با شیب تندی در حال صعود است. البته آنچه که مهمتر است این است که ایران اسلامی با دانشمندان و عالمی خود در راستای اعتلای علمی مرزهای تولید علم را درنوردد و الا ارائه مقالات در این مراکز بهانه ای برای رسیدن به این قله است و در ذات خود افتخاری ندارد. بلکه مرکز علم دنیا و ÷ایگاه های علمی دنیا باید توسط ایران اسلامی باز تاسیس شود.

ISI  چیست؟

ISI"  " مخفف عبارت "موسسه اطلاعات علمی" (Information  Institute for Scientific )  است. بانک اطلاعاتISI  مرکزی درسال 1960 بوسیله یوگن گرفیلد تاسیس شد. این موسسه بعداً توسط آقای "تامسون و هلت گیر" خریداری شد و درحال حاضر بعنوان موسسه اطلاعات علمی تامسون شناخته می شود. این موسسه قسمتی از شرکت بیلیون دلاری آقای تامسون است.

این پایگاه، اطلاعات کتابشناختیِ مقالات را همراه با چکیده آنها و همچنین اطلاعات کتابشناختی  منابع مورد استفادشان ارایه می کند.

 یکی از ویژگی های WOS پوشش موضوعی  کامل آن است که آن را ابزاری مناسب جهت جستجوی اطلاعات در تمامی رشته ها بخصوص موضوعات بین رشته ای می سازد.

 با امکانات استنادی این پایگاه همچون Related References  و Cited References  محقق پس از جستجوی یک موضوع به زنجیره ای از مقالات مرتبط دسترسی پیدا می کند که درهیچ بانک اطلاعاتی دیگراین امکان وجود ندارد

.

Web of Science  شامل سه قسمت است که عبارتند از:

Science Citation Index -1

پوشش زمانی: این از سال 1961 به بعد.

پوشش موضوعی: علوم، پزشکی، کشاورزی، فنی و مهندسی، علوم رفتاری وعلوم اجتماعی؛ البته در زمینه هایی مانند: علوم اجتماعی وسعت اطلاعات ارائه شده به اندازه ی نمایه استنادی علوم اجتماعی نیست.

پوشش اطلاعاتی: دسترسی جاری و گذشته نگر به اطلاعات کتابشناختی، چکیده های نویسنده و مراجع استنادی بیش از 5900 ژورنال فنی و علوم پایه در بیش از 150 رشته.

 

Social Science Citation Index -2

پوشش زمانی: 1972 به بعد.

پوشش موضوعی: علوم اجتماعی، جامعه شناسی، مردم شناسی، ارتباطات، رفاه و خدمات اجتماعی، علوم تربیتی، روانشناسی، مدیریت و علوم سیاسی.

پوشش اطلاعات: این پایگاه دربرگیرنده ی اطلاعات مقاله های بیش از 1700 مجله ی معتبر جهان است. 50 موضوع را در زمینه علوم اجتماعی پوشش می دهد. همچنین به صورت موردی از 3300 مجله ی علمی دیگر درسطح جهان نیز مقالاتی را گزینش می کند.

 

Arts &Humanities Citation Index -3

پوشش زمانی: 1985 به بعد.

پوشش موضوعی: هنرهای زیبا، هنرهای نمایشی، باستانشناسی، معماری، ادبیات، فلسفه ، دین و تاریخ.

پوشش اطلاعات: حدود 1130 عنوان مجله

 

عوامل ارزیابی مجلات برای قرار گرفتن در این پایگاه عبارتند از:

·         رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ؛

·         کمیته علمی منتخب مجله،وارزیابی اعضاء هیئت تحریریه؛

·         تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن؛

·         نشر به موقع مجله و جایگاه نشرآن می باشد.

 

سایر شاخصهای ارزیابی عبارتند از:

·         شاخص فاکتور اثر یا Impact Factor؛

·         شاخص فوری یا Immediacy Index؛

·         نیمه عمر استناد.

 

      گزارش استنادی مجلات ( Journal Citation Reports  JCR  )

 JCR یک راه برای ارزیابی مجلات مهم و اثرشان در جامعه است که شامل 8000 مجله که بیشترین استناد به آنها شده است.امکان دسترسی به آمار استنادها از 1997 مقدور است.

 

ISC چیست؟

نظام استنادی علوم کشورهای اسلامی، نخستین نظام رتبه بندی استنادی در جمهوری اسلامی ایران است که توسط مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری شیراز تهیه شده است.

پس از ISI (پایگاه استنادی علمی) و اسکوپوس در هلند، ISC(پایگاه استنادی علوم جهان اسلام) سومین پایگاه استنادی برای سنجش عملکرد پژوهشی کشورها محسوب می شود که ۵٧ کشور در آن مشارکت دارند.

 

ISC شامل : 

·         گزارشهای استنادی نشریات فارسی (Persian Journal Citation Report (PJCR؛

·         گزارش‌های استنادی نشریات عربی (Arabic Journal Citation Reports (AJCR؛

·         گزارش‌های استنادی نشریات انگلیسی (English Journal Citation Reports (EJCR؛

·         نمایه استنادی علوم ایران (Persian Science Citation Index (PSCI؛

·         نمایه استنادی علوم جهان اسلام Islamic World Science Citation Index؛

·         طلایه داران علم ایران   Persian Essential Science Indicator (PESI)؛

·         فهرست مندرجات فارسیPersian Current Content ؛

·         پایگاه استنادی برترین کنفرانس های علمی فارسی Persian Highly- Cited Proceedings Database  (PHPD)؛

·         نظام آگاهی رسانی استنادی ایران  Persian Citation Alert؛

·         نظام آگاهی رسانی نشریات علمی جهان اسلام ISC Current Awareness Services؛

·         نظام گزارش استنادی Citation Report؛

·         نظام شاخص های عملکردی نشریات فارسیPersian Journal Performance Indicator  ؛

·         تحلیل پایگاه داده های نشریلت فارسیAnalysis of Persian Journal Database؛

·         نظام تمام متن مقالات مجلات جهان اسلام ISC E-Journals؛

·         تولید کتاب علم ایران؛

 

گزارشهای استنادی نشریات فارسی

Persian Journal Citation Repoprt

هدف این پایگاه بررسی نشریات فارسی و رتبه بندی آنها براساس مطالعات استنادی است. با کمک این منبع، علاوه بر راهنمایی کتابداران در انتخاب نشریه های مورد نظر، و صرفه جویی در بودجه، فضا، نیروی انسانی، صحافی و نگهداری و حفاظت، قادر خواهند بود تا به ناشران و استفاده کنندگان مجله ها نشان دهد که مجله یک ناشر در مقایسه با سایر مجله ها در همان رشته موضوعی از چه رتبه ای برخوردار است. به عبارت دیگر هدف گزارشهای استنادی نشریات فارسی دنبال می نماید این موضوع مهم است که یک نشریه چقدر به دفعات توسط مقالات دیگر مورد استناد و استفاده قرار می گیرد. این رتبه بندی با استفاده از تعیین عامل تاثیر Impact Factor، تعیین شاخص نزدیکیImmediacy Index  و تعیین نیم عمر Half Life مجلات استناد کننده و استناد شونده انجام می شود.

هم اکنون یک هزار و 500 عنوان نشریه در ایران منتشر می شود که این نشریات توسط کمیسیون نشریات علمی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نامگذاری شده اند.

 

نمایه استنادی علوم ایران Persian Science Citation Index

گردآوری مشخصات کتابشناختی تمامی نشریات علمی که از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت مجوز انتشار دریافت کرده­اند در این پایگاه نمایه­سازی می‌شوند. قرار است این پایگاه نشریه­های فارسی، اردو، عربی و انگلیسی موجود در ایران و منطقه را نمایه‌سازی کند. در این منبع می توان به جستجوی مجلات و مقالات فارسی در بخش جستجوی عمومی پرداخت و نتایج جستجو را براساس ، تعداد استناد، تعداد منابع، اولین نویسنده، تاریخ و ... مرتب سازی نمود. فقط دارای اطلاعات کتابشناختی مجله  همراه با آدرس، تعداد منابع و تعداد استناد است. شامل 5 نمایه نویسندگان، موضوعی، نمایه تنالگان، نمایه سازمان ها، نمایه منبع است (راهنمای آن غیرفعال است). لازم به ذکر است نشریات تحت پوشش هم شامل نشریات وزارت علوم می باشد و هم نشریات وزارت بهداشت. در ضمن می توان به جستجو در استناد ها (نویسنده مورد استناد و مدرک مورد استناد ) پرداخت. اما نقطعه ضعفی که این بخش دارد نتایج جستجو شامل لیستی از نویسندگان مورد استناد و مدرک مورد استناد است ولی امکان دیدن اطلاعات کامل منبع مورد استناد و تعداد استنادها نمی باشد.

نمایه استنادی علوم ایران که معادل Web of Science  نظام ISI می‌باشد، برخلاف نظام مزبور، با بومی کردن نمایه استنادی علوم ایران متن کامل مقاله‌ها را در دسترس استفاده کنندگان قرار می‌دهد و این برتری نمایه استنادی علوم ایران به Web of Science  می‌باشد.

 

مزایای PJCR نسبت به JCR

·         PJCRبه زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی اما JCR فقط به زبان انگلیسی است

·         PJCRاولین پایگاه گزارش استنادی نشریات در میان کشورهای اسلامی و دومین در جهان می باشد.

·         PJCRبا اخذ یک هزینه اشتراک اطلاعات تمامی سالها را در اختیار مشترکین قرار می دهد اما در JCR اینگونه نیست.

·         در PJCR اساس کار بر Cited وCiting  است اما در JCR اساس کار بر Cited است.

·         در PJCR مرتب سازی در هر ستون وجود دارد اما در JCR این گزینه وجود ندارد.

·         در PJCR  جستجوی عنوانی وجود دارد اما در JCR این امکان وجود ندارد.